Egipskie Piramidy: Wielkie Piramidy i więcej

Egipskie Piramidy

 

Sphinx and Pyramids, Giza, Egypt

Najbardziej znanymi pomnikami z czasów starożytnych w Egipcie, ale również i na Å›wiecie, sÄ… Wielkie Piramidy w Gizie. SÄ… one bezsprzecznie wizytówkÄ… i symbolem potężnego Egiptu. Już od ponad 3 tysiÄ™cy lat przyciÄ…gajÄ… rzesze turystów i pobudzajÄ… wyobraźniÄ™ ludzi na caÅ‚ym Å›wiecie.

 

 

Mimo że w caÅ‚ym kraju można odnaleźć ponad 100 piramid to wiÄ™kszość z nich jest znana jedynie entuzjastom historii starożytnego Egiptu. Niemal wszystkie z nich skupione sÄ… w obrÄ™bie Kairu, na poÅ‚udnie Delty Nilu, a tylko jedna znana piramida królewska usytuowana jest na poÅ‚udniu kraju, w Abydos. Zbudowana przez Ahmose, zaÅ‚ożyciela XVIII dynastii i Nowego Królestwa Egiptu, uważana jest za jednÄ… z ostatnich piramid królewskich zbudowanych w Egipcie.

 

 

Piramidy nie powstawaÅ‚y jednak przez caÅ‚y okres historii starożytnego Egiptu, tzw. Czas Piramid rozpoczÄ…Å‚ siÄ™ za panowania króla Djosera z III Dynastii. Niektórzy królowie, szczególnie Snefu, kazali wybudować wiÄ™cej niż jednÄ… piramidÄ™. Niemal każdy z królów z czasów Ã…Å¡redniego PaÅ„stwa powiÄ™kszaÅ‚ ich liczbÄ™, za wyjÄ…tkiem bezpoÅ›redniego  okresu przejÅ›ciowego miÄ™dzy Starym i Ã…Å¡rednim PaÅ„stwem. Ahmose, pierwszy faraon okresu Nowego PaÅ„stwa w Egipcie, byÅ‚ ostatnim wÅ‚adcÄ…, który wybudowaÅ‚ królewskÄ… piramidÄ™. Można powiedzieć, że królowie z czasów Nowego PaÅ„stwa nie chcieli obnosić siÄ™ z gigantycznymi grobowcami i dość nagle zdecydowali siÄ™ ukrywać je we wzgórzach Zachodniego Brzegu w Tebach (obecnie Luksoru).

 

 

Mimo to, w kraju nadal wznoszono maÅ‚e piramidy – np. prywatne piramidy wybudowana w nekropolii Deir el-Medina. Również w późnym okresie panowania dynastii Nubijskiej w Egipcie budowano wzglÄ™dnie niskie piramidy, ze znacznie bardziej stromymi Å›cianami, choć wÅ‚aÅ›ciwie piramidy tego typu powstawaÅ‚y w samej Nubii. TradycjÄ™ budowania piramid przeniesiono do Nubii, kiedy królowie z PoÅ‚udnia utracili panowanie nad Egiptem. Ostatecznie w Nubii wzniesiono wiÄ™cej piramid niż w Egipcie, choć skala przedsiÄ™wziÄ™cia byÅ‚a dużo mniejsza.

 

 

Nie twierdzimy, że Egipt jest jedynym miejscem na Å›wiecie, które może siÄ™ pochwalić starożytnymi piramidami. Jednak nawet te najbardziej popularne, w Meksyku i na poÅ‚udnie od Meksyku, sÅ‚użyÅ‚y bardziej jako Å›wiÄ…tynie. W Egipcie za to, prawie wszystkie, poza kilkoma wyjÄ…tkami, byÅ‚y grobowcami – albo skÅ‚adano w nich ciaÅ‚o faraona (także innych osób) albo wierzono, że spocznie tam dusza zmarÅ‚ego (dlatego czÄ™sto przy dużej piramidzie budowano mniejsze, jako przedmiot kultu). W przypadku niektórych maÅ‚ych regionalnych piramid schodkowych trudno jest okreÅ›lić cel jakiemu miaÅ‚y sÅ‚użyć.

 

 

Chociaż wiadomo, że w wiÄ™kszoÅ›ci piramidy sÅ‚użyÅ‚y jako grobowce dla faraonów, to powinniÅ›my zadać sobie pytanie dlaczego wÅ‚adcy Egiptu kazali budować je akurat w takim ksztaÅ‚cie i dlaczego tak okazaÅ‚e? DziÅ› uważa siÄ™, że ksztaÅ‚t trójkÄ…ta byÅ‚ pochodzi od Benben, tj. gÅ‚azu o ksztaÅ‚cie stożka odnalezionego w jednej z pierwszych Å›wiÄ…tyÅ„. MiaÅ‚ on symbolizować pradawne wzgórze, w którym wedÅ‚ug egipskich wierzeÅ„ pojawiÅ‚o siÄ™ życie. To również Å‚Ä…czy piramidy z bogiem sÅ‚oÅ„ca, Re, gdyż to wÅ‚aÅ›nie on, zgodnie z mitologiÄ… starożytnego Egiptu, wyszedÅ‚ z pradawnego wzgórza i stworzyÅ‚ życie.

 

 

Jeżeli chodzi o wielkie rozmiary piramid, to możemy tylko przypuszczać, że w ten sposób faraonowie chcieli pokazać  Ã…›wiatu swojÄ… potÄ™gÄ™, jednoczeÅ›nie chwaÅ‚Ä™ i potÄ™gÄ™ swojego kraju. Musimy pamiÄ™tać przy tym, że wiele piramid zbudowanych w późniejszym czasie nie dorównywaÅ‚y wielkoÅ›ciÄ… Piramidom w Gizie.

 

 

Warto siÄ™ przyjrzeć ewolucji, jakÄ… przeszÅ‚y piramidy – od pierwszej wybudowanej w Egipcie piramidy Djosera, której ksztaÅ‚t nie byÅ‚ idealny. Uważa siÄ™, że piramida Djosera nie byÅ‚a prawdziwÄ… piramidÄ…, z gÅ‚adkimi Å›cianami i spiczastym zakoÅ„czeniem - jej Å›ciany byÅ‚y schodkowe, a wierzchoÅ‚ek spÅ‚aszczony, jakby uciÄ™ty (z tego co wiadomo). Choć poczÄ…tkowe próby budowy piramid w Egipcie nie byÅ‚y udane, to wreszcie udaÅ‚o siÄ™ wznieść w Meidum pierwszÄ… prawdziwÄ… piramidÄ™ o gÅ‚adkich Å›cianach. WÅ‚aÅ›ciwie można powiedzieć, że tworzenie piramid byÅ‚o nieustajÄ…cym procesem – zmiany nie tylko dotyczyÅ‚y wyglÄ…du, ale również sposobu budowy i wierzeÅ„ zwiÄ…zanych z ich konstrukcjÄ…. PrzykÅ‚adowo, w koÅ„cowej fazie Okresu Piramid w Egipcie, wierzenia ozyryjskie zdaÅ‚y siÄ™ mieć duży wpÅ‚yw na sposób aranżacji i ukÅ‚ad podziemnych komnat.

 

 

Można zaobserwować jednak, że pierwsze piramidy nadaÅ‚y dość standardowy ksztaÅ‚t, który zostaÅ‚ zachowany. Kompleksy królewskich piramid zawieraÅ‚y gÅ‚ównÄ… piramidÄ™ otoczonÄ… ogrodem, mniejszÄ… piramidÄ™ kultu, w której miaÅ‚a spoczywać dusza króla, Å›wiÄ…tyniÄ™ grobowÄ… obok gÅ‚ównej piramidy, ogrodzenie i drogÄ™ prowadzÄ…cÄ… do Å›wiÄ…tyni w dolinie. W niektóre kompleksy piramid wÅ‚Ä…czone byÅ‚y także mniejsze piramidy dla czÅ‚onków rodziny zmarÅ‚ego, natomiast wiÄ™kszość byÅ‚a otoczona swojego rodzaju grobowcami dla czÅ‚onków rodziny.

 

 

o jak obecnie postrzegamy piramidy zostaÅ‚o uksztaÅ‚towane przez lata. Wiele starszych osób uczyÅ‚o siÄ™, że piramidy wznieÅ›li żydowscy niewolnicy – co w żaden sposób nie jest prawdÄ…. WiÄ™kszość piramid zbudowano na dÅ‚ugo przed pojawieniem siÄ™ Å»ydów na ziemiach egipskich. Teraz natomiast wiÄ™kszość badaczy uważa, że przy budowie w ogóle nie wykorzystano do pracy niewolników albo jedynie w niewielkim stopniu.

 

 

Możemy również dać sobie spokój z innymi teoriami nawiÄ…zujÄ…cymi do przybyszów z innej galaktyki czy opowieÅ›ci o zaginionych cywilizacjach, które pozostawiÅ‚y po sobie piramidy. Obecnie dysponuje siÄ™ zbyt dużą iloÅ›ciÄ… dowodów, w tym narzÄ™dziami, rysunkami, historiÄ… ewolucji piramid a nawet pozostaÅ‚oÅ›ciami po osadach budowniczych żeby wierzyć w te naciÄ…gane teorie.

 

 

Piramidy wciąż skrywajÄ… morze tajemnic. Nawet w przypadku najbardziej znanych piramid, jak np. Wielka Piramida Khufu, która co roku odkrywa przed badaczami nowe fakty, pozostaje wiele niewiadomych do wyjaÅ›nienia. Bez wÄ…tpienia skarby starożytnego Egiptu bÄ™dÄ… jeszcze przez dÅ‚ugie lata stanowić zagadkÄ™ dla odkrywców. Niewykluczone, że uda siÄ™ odkryć kolejnÄ… piramidÄ™.

 

 

Zobacz również:

Zwiedzanie Piramid

Piramidy - Artykuły

 

Ostatnia aktualizacja: 28 sierpnia 2011